Γιατί η τόση πολεμική κατά του μοντερνισμού; Τόση που να τονίζεται στον τίτλο ενός βιβλίου; Και τι είναι τελικά ο μοντερνισμός; Μήπως θα πρέπει να αποδυθούμε σε μια προσπάθεια εννοιολογικής οριοθέτησής του; Κι αν τελικά καταλήξουμε σε μιαν άρνησή του, ή κάποιων πτυχών τουλάχιστον της θεωρητικής του θεμελίωσης, υπάρχει άραγε αντιπρόταση; Επίσης, η παραπάνω προβληματική, έχει επιπτώσεις στη ζωή μας, έχει πραγματιστική βάση ή πρόκειται για μια θεωρητική σκιαμαχία;
Έπειτα, αν η νεωτερικότητα ταυτίζεται σήμερα σημασιολογικά με την «πρόοδο», την «ριζοσπαστικότητα», τον «εκσυγχρονισμό», γιατί η μετανεωτερική μας εποχή έχει μιαν αδιατάρακτη μηδενιστική απόφυση κατά τις εκδηλώσεις της ζωής; Γιατί, με άλλα λόγια, ο ορθολογισμός και τα παράγωγά του απέτυχαν να φέρουν την ευτυχία και την ευημερία και -βαθύτερα και ουσιαστικότερα- να νοηματοδοτήσουν την ζωή των σύγχρονων κοινωνιών;
Η τάξη πραγμάτων που εγκαινίασε η Γαλλική Επανάσταση και ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός σήμανε τον θάνατο των Παραδοσιακών Αρχών. Αρχών πο
υ διαμέσου της κοινής εμπειρίας και της μετοχής στην κοινωνική ζωή, συγκροτούσαν τις παραδοσιακές κοινωνίες και έδιναν νόημα στην ζωή κάθε ανθρώπου, ενοποιημένου ενεργητικά με την διαπλαστική δύναμη του κοινωνικού δρωμένου. Η θεοποίηση του ορθού λόγου, θανάτωσε την εμβίωση του Μύθου. Ό, τι σήμερα μοιάζει άρρωστο και οθνείο προς στην Παράδοσή μας, κρύβει το σπέρμα αυτής της αλλοτρίωσης: ο «ατομισμός», ο «ωφελιμισμός», η «ισότητα», η «αποξένωση», η «ομογενοποίηση», η παρενδυσία της πολιτικής και οικονομικής τυραννίας δια των φιλελεύθερων πολιτευμάτων και θεσμών , ο «μηδενισμός», ο «σχετικισμός», ο «πολυπολιτισμός», όλα τούτα είναι παθογένειες των σύγχρονων κοινωνιών με πολύ συγκεκριμένη αφετηρία, που δυστυχώς έχουν άμεση επίδραση στην ποιότητα του συλλογικού και του προσωπικού μας βίου. Η «παγκοσμιοποίηση» είναι η μετεξέλιξη και η απόληξη της νεωτερικής παρέκβασης, γι’ αυτό και τίθεται σήμερα, σαν η «γενική κατηγορία» που συνδέει τον πολιτικό αγώνα πολλών αντιμοντερνιστικών τάσεων.
Επομένως, είναι άραγε ο αντιμοντερνισμός ένα κάλεσμα για πισωγύρισμα; Η απάντηση είναι αρνητική, παρότι όχι και πάντα πρόδηλα. Δεν θα είχε καμιά αξία εάν επρόκειτο για μια παρελθοντολογία, για προσκόλληση σε μνήμες επικαλυμμένες με γραφικότητα. Η εναντίωση στον άξονα των νεωτερικών επιταγών, η ανεύρεση των Παραδοσιακών Αρχών, είναι επίκαιρη και σύγχρονη όσο και το υπαρξιακό αίτημά μας για μια αληθινή, ελεύθερη ζωή! Η Παράδοση , είναι η πνευματική εφόπλιση που ξεπερνά την χρονικότητα. Πρόκειται για την αέναη επιστροφή στην οντολογική αλήθεια, στην υπαρκτική μας ολοκλήρωση. Κι έτσι απέχει κατά πολύ από ό, τι μας δόθηκε ως «φολκλόρ».
Κατά τούτο, δεν υπάρχει η ανάγκη να περιχαρακωθούμε σε δόγματα, να καταφύγουμε στον φορμαλισμό. Το μόνο «δόγμα», είναι το να ακολουθούμε την «φυσική τάξη», τόσο στην άρθρωση της προσωπικής μας ζωής όσο και στην συγκρότησης ενός κοινωνικού οράματος. Και η «φυσική τάξη» είναι μια πολυπρισματική «γενική κατηγορία» , που χαρίζει ελευθερία και βιώνεται μέσα στην ελευθερία, που έχει όρια και συνείδηση των ίδιων αυτών ορίων.
Έτσι, πρέπει να επισημανθεί, ότι στα κείμενα που ακολουθούν, δεν επιχειρείται -σε καμία περίπτωση- συστηματική και εξαντλητική ανάλυση ενός κάποιου «θέματος». Αντίθετα, μέσα από διάφορες οπτικές γωνίες, μέσα από σπάσματα και ψηφίδες παραθεμάτων, σκέψεων, προβληματισμών, έκθεσης παραδειγμάτων, αντιθέσεων, αισθητικού προσανατολισμού, αφορισμών, δίνεται στον αναγνώστη η εμπειρία μιας πρώτης γεύσης εκείνου του πνευματικού φορτίου κατάφασης και άρνησης, εγκόλπωσης και πολεμικής.
Το βιβλίο αυτό, περιέχει μια επιλογή από κείμενα που γράφτηκαν στην περίοδο της περιβόητης συλλογικής μας «κρίσης», αλλά και σε μια συγκυρία προσωπικών δυσκολιών, μέσα στις οποίες ωστόσο δεν εξέλιπε η υπαρξιακή και κοινωνικοπολιτική αναζήτηση.
Τα κείμενα, έχουν δημοσιευτεί για πρώτη φορά στο ηλεκτρονικό περιοδικό του Κύκλου Ιδεάπολις, στο περιοδικό Patria, στην εφημερίδα Ελεύθερος Κόσμος και στο περιοδικό Ανάκτηση. Ευχαριστώ ειλικρινά, την κοινότητα Ιδεάπολις, το περιοδικό Patria και την οικογένεια του Ελεύθερου Κόσμου, της Ανάκτησης και των εκδόσεων Λόγχη, για την χαρά της συμμετοχής μου σε αυτές τις προσπάθειες!
Άγγελος Δημητρίου