γράφει ο Κωνσταντίνος Μποβιάτσος
Στην καρδιά σου είχες την μακρινή Ελλάδα
Στο μυαλό την Ευρώπη ως Έθνος
Στο χέρι μια αναμμένη δάδα
Έχει μείνει από σένα
μια κηλίδα αίματος στην άσφαλτο βρεγμένη από το μίσος
Τι έχεις κάνει; Πίστεψες σε μια ιδέα!
Δικό σου το λάθος; Φώναξες Ελευθερία!
Υπάρχουν εκείνοι που ζουν εκατό χρόνια για το τίποτα και μετά πεθαίνουν σαν δειλοί.
Έζησες είκοσι χρόνια ιδεών και πέθανες ήρωας
Και στα μάτια όλων των παιδιών
το γαλήνιο πρόσωπό σου θα παραμείνει
το παράδειγμα σου, του ηρώα.
Στις 28 Φεβρουαρίου 1975, διεξήχθη στη Ρώμη η πρώτη ακρόαση της δίκης, για τoν εμπρησμό της Primavalle ,στην οποία κάηκαν ζωντανά τα δύο αδέρφια Mattei, το ένα μόλις 9 χρονών, γιοι του γραμματέα της τοπικής οργάνωσης του MSI (Το Ιταλικό εθνικιστικό κόμμα). Στο εδώλιο του κατηγορουμένου βρίσκονται οι τρεις δολοφόνοι, που εντοπίστηκαν μετά από έρευνες ενός έτους. Παρά την εκτέλεση ενός τόσο φρικτού εγκλήματος, ολόκληρη η αριστερά κατεβαίνει μαζικά στον δρόμο, υπέρ των δολοφόνων.
Η κινητοποίηση είναι γενική και δεν υπάρχουν εφημερίδες ή τηλεοπτικές εκπομπές που να μην φιλοξενούν έγκυρες «εγγυήσεις» και αθώες απόψεις. Ακόμη και ένα βιβλίο με τίτλο «Φωτιά πίσω από κλειστές πόρτες» εκδόθηκε για να πιστοποιήσει τη περίπτωση ενός ατυχήματος και έτσι να αθωώσει τους «συντρόφους» της αριστερής τρομοκρατική οργάνωσης “Potere Operaio”. Όπως είναι φυσικό, κινητοποιούνται και οι συνεργοί των δολοφόνων, μέσα στην αίθουσα, για να ασκήσουν «σωματική» πίεση στους δικαστές. Οργανώνεται ταυτόχρονα και μια τεράστια διαδήλωση μπροστά στο δικαστήριο που τελειώνει με αιματηρά επεισόδια. Και από αυτήν την πορεία – σύμφωνα με μια γνωστή πλέον στρατηγική των αριστερών- μια οπλισμένη ομάδα ξεφεύγει και επιτίθεται στην τοπική οργάνωση του MSI της via Ottaviano. Μέσα στα γραφεία εκείνη την ώρα υπήρχε μια μικρή ομάδα εθνικιστών φοιτητών (Fuan). Οι επιτιθέμενοι σπάζουν την πόρτα της πολυκατοικίας και καταφέρνουν να μπουν στην εσωτερική αυλή, αλλά εδώ έρχονται αντιμέτωποι με τους φοιτητές που τους σπρώχνουν πίσω στο δρόμο. Ωστόσο, ξαφνικά εμφανίζονται κάποια πιστόλια στα χέρια κάποιων από την ομάδα των αριστερών που ήδη οπισθοχωρεί. Λίγες βολές και ο Μίκης Μάντακας, 21 ετών Έλληνας φοιτητής, εγγεγραμμένος στο πανεπιστήμιο της Ρώμης, που είναι ακτιβιστής της εθνικιστικής φοιτητικής παράταξης, εδώ και ένα χρόνο, πέφτει άψυχος στο έδαφος. Ένας άλλος νεαρός, ο Fabio Rolli, 18 ετών, τραυματίστηκε επίσης.
Εδώ να διευκρινίσω κάτι σημαντικό το οποίο αναλύω και στο βιβλίο για τον Μάντακα, ”Μίκης Μάντακας πεθαίνοντας για την Ευρώπη”, σύμφωνα πάντα με τις πηγές από αυτόπτες μάρτυρες. Ο νεαρός Μίκης, ήταν ένα αγνό παιδί, που δεν είχε καμία σχέση με τον εθνικισμό όταν πήγε στην Ιταλία. Κάποια στιγμή στην Ρώμη, ερωτεύθηκε την Sabrina η οποία ήταν ακτιβίστρια στην νεοφασιστική φοιτητική οργάνωση FUAN. Άρχισε να βλέπει ότι του άρεσε αυτό το πολιτικό και ιδεολογικό στυλ και έτσι άρχισε να παρακολουθεί όλο και πιο στενά και διακριτικά. Δεν είχε καμία σχέση με σκληρό ακτιβισμό ούτε όταν έφυγε από την Ελλάδα ανήκε σε αυτόν αλλά και σε κανέναν πολιτικό χώρο. Κανείς δεν τον ήξερε και έγινε γνωστός μόνο λόγω της δολοφονίας του. Δυστυχώς ήταν αυτός το θύμα που προστέθηκε στην μακριά λίστα των δολοφονημένων νεαρών εθνικιστών την εποχή εκείνη και ας μείνει έτσι σαν ένα ακόμη θύμα του κομουνιστικού μίσους.
Η Sabrina, η κοπέλα του Μίκη, έγραψε μια συγκινητική αποχαιρετιστήρια επιστολή την επόμενη μέρα που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του κόμματος «Secolo d’Italia». Αυτή ακριβώς η επιστολή ενέπνευσε τον Carlo Venturino, αρχηγό του μουσικού συγκροτήματος «Amici del Vento», να γράψει ενα από τα ωραιότερα τραγούδια της εναλλακτικής μουσικής, που παρέμεινε για πάνω από είκοσι χρόνια το σύμβολο του μαρτυρίου των νεαρών εθνικιστών: «Nel suo nome». Στο ονομά σου! Δύο από τους δολοφόνους, ο Alvaro Lojacono και ο Fabrizio Panzieri, αυτοί που στην πραγματικότητα κρατούσαν τα όπλα, αναγνωρίστηκαν αμέσως και συνελήφθησαν. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση όμως, όπως σε όλες τις δολοφονίες των νεαρών εθνικιστών, τους επόμενους μήνες επαναλαμβάνεται το γνωστό πλέον μπαλέτο της συνενοχής και των προστασιών. Ο τότε γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος Giacomo Mancini , έφτασε μάλιστα στο σημείο να επισκεφτεί τον «φίλο» του Panzieri στη φυλακή. Εκείνα τα χρόνια δραστηριοποιήθηκε και η «Κόκκινη Βοήθεια», μια οργάνωση χρηματοδοτούμενη από το Κομμουνιστικό Κόμμα για την παροχή δικηγόρων και οικονομικής βοήθειας σε αριστερούς κρατούμενους και καταζητούμενους. Έτσι, ο Lojacono και ο Panzeri, όπως και οι δολοφόνοι των αδελφών Mattei, αφέθηκαν ελεύθεροι μεταξύ μιας δοκιμαστικής φάσης και της άλλης, και στη συνέχεια κατάφεραν να διαφύγουν στο εξωτερικό.
Αν και καταδικάστηκε ερήμην, ο «δραπέτης» Lojacono βρήκε ακόμα τον τρόπο να επιστρέψει στην Ιταλία, συμμετέχοντας, μεταξύ άλλων, στην απαγωγή και δολοφονία του ηγέτη των Χριστιανοδημοκρατών Aldo Moro και στη συνέχεια καταφέρνοντας να επιστρέψει στη Γαλλία. Αυτός καταδικασμένος σε 16 χρόνια για το έγκλημα του Μάντακα και σε ισόβια για αυτό του Moro (ποιος ξέρει γιατί τόση διαφορά;) ξανασυζητήθηκε το 2000, γιατί τελικά «ιχνηλατήθηκε» στην ήσυχη κρυψώνα του. Ωστόσο, ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης, ο κομμουνιστής Oliviero Diliberto, φρόντισε να μην ασκήσει πίεση στη Γαλλία για να επιτύχει την έκδοσή του.