γράφει ο Άγγελος Δημητρίου
Πρέπει να συμφιλιωθούμε όχι μόνο με την ιδέα ότι «τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά» αλλά και με το ότι η πνιγηρή αυτή κατάσταση οδηγείται σε ένα τελικό σημείο εκφυλισμού πέρα από το οποίο όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Άλλο τόσο πρέπει να συμφιλιωθούμε με την μόνη δυνατότητα που έχουμε: να μην κάνουμε βήμα πίσω, από τις αρχές μας και τις τελικές σκοποθεσίες μας.
Και αν το πρώτο σκέλος αυτού του προβληματισμού είναι σκοτεινό και πεισιθάνατο, το δεύτερο όμως δείχνει μια συνειδητή, αμετακίνητη επιλογή ανδρείας που δικαιώνεται εν τέλει. Ποτέ το τελικό αποτέλεσμα δεν είχε τόση σημασία. Το μέγεθός του καθοριζόταν από τις θυσίες που προηγήθηκαν, από το κόστος της ενδιάμεσης πορείας, από όσα δαπανήθηκαν. Πολλά από αυτά ίσως να μην έχουν ποτέ τους ένα ισότιμο αντίκρισμα, ποτέ να μην επιστραφούν.
Να το πεδίο ενός ανορθολογισμού πάνω στο οποίο καλούμαστε να στοχαστούμε και να δράσουμε, με ψυχραιμία και ειλικρίνεια, με ατρόμητη επιμονή. Κι αν ακόμα υπάρχει η πρώτη ζωντανή φλέβα αγωνιστικότητας, η θέληση ωστόσο πρέπει να σμιλευθεί, να πάρει μορφή, κατεύθυνση και δυνατή ροή για να φέρει καρπούς. Οι καρποί αυτοί θα είναι πάντα αβέβαιοι, ίσως τους δρέψει κάποιος άλλος, ίσως δεν έχουν την ποιότητα που αναμέναμε, ίσως ποτέ δεν έρθουν και ο χειμώνας τελικά καταπνίξει τα πάντα.
Εκείνο που θα μας θάλπει και θα μας ζωογονεί, θα είναι η μετοχή στην μεγάλη προσπάθεια. Και σ’ αυτήν την προσπάθεια δεν θα είμαστε μονήρη υποκείμενα, αλλά σώμα συντρόφων και αδελφών. Η ίδια αυτή η μικροκοινωνία είναι ένας αυτοσκοπός, η αναβίωση του πνεύματος της κοινότητας, της αλληλεγγύης και της συντροφικότητας έχουν μέσα τους αξία που ισούται με χιλιάδες αντικειμενικές νίκες. Διότι σκοπός δεν είναι το χτίσιμο ενός επίγειου παραδείσου- ο οποίος συνήθως καταντάει μια κόλαση υποβασταζόμενη από τις καλές προθέσεις- αλλά το να αφουγκραστούμε καθώς προχωρούμε μπροστά, τα οράματα του διπλανού μας συναγωνιστή, να δημιουργήσουμε επάνω στις δικές του έγνοιες και στους δικούς του πόθους.
Τότε θα μπορούμε να μιλάμε για «αγώνα», χωρίς η λέξη να ακούγεται φαιδρή και ειρωνική. Τότε εκείνο που ίσως κάποτε δημιουργηθεί από τον κόπο μας, θα είναι αντάξιο όχι κάποιων νεφελωδών αόριστων ιδεωδών, μα ενός βιωμένου γεγονότος, της ζωής και της δράσης μέσα σε καθεστώς αλήθειας και ελευθερίας.