Οι Αρχαίοι ημών Πρόγονοι αποτελούν δίχως αμφιβολία τους πρωτοπόρους και ανυπέρβλητους Φωτοδότες της Ανθρωπότητας, τους κορυφαίους Οραματιστές και Σημαιοφόρους στον Αγώνα του Ανθρώπου για τον Πολιτισμό. Η Γνώση και η Σοφία τους ουδέποτε ξεπεράστηκαν στην Ιστορία του Κόσμου και το λαμπρό τους πνευματικό Έργο φωτοβολεί ζείδωρα διά μέσου των Αιώνων και των Χιλιετιών, ακατάλυτο και αειθαλές. Τα αθάνατα Διδάγματα που άφησαν οι Αρχαίοι Έλληνες ως παρακαταθήκη για την διαμόρφωση των Νέων Γενεών και για την Παιδεία του Ανθρώπου οριοθετούν το μονοπάτι που οδηγεί προς την αυτογνωσία και τελικά φτάνει στην αυτοπραγμάτωση, την συνολική ανέλιξη του Ανθρώπου ως ον. Και μία από τις πλέον θεμελιώδεις αξιακές Αρχές που διατρέχει σύσσωμη την πνευματική Δημιουργία των Προπατόρων μας συμπυκνώνεται στην Ιδέα της φιλοπατρίας, στον Πατριωτισμό.
Αρχικά, ήδη από την Ομηρική Εποχή εγκωμιάζεται η φλογερή αγάπη προς την Πατρίδα και εξυμνείται ο Αγώνας προς υπεράσπιση της Πατρικής Γης. Η ισόθεος Όμηρος λέγει στην Οδύσσεια πως «τίποτε δεν είναι πιο γλυκό από την Πατρίδα» [«οὐδὲν γλύκιον ἧς Πατρίδος»] και στην Ιλιάδα αποτυπώνει την αθάνατη ρήση που συνιστά αιώνιο εγκώμιο στον πατριωτικό πόλεμο: «ένας είναι ο καλύτερος οιωνός, να αγωνιζόμαστε για την Πατρίδα» [«εἷς οἰωνὸς ἄριστος ἀμύνεσθαι περὶ Πάτρης»]. Ο Θέογνις τόνιζε πως «δεν υπάρχει τίποτε πιο αγαπημένο από την Πατρίδα» [«οὐδὲν ἄρ’ ἦν φίλτερον ἄλλο πάτρης»], κάτι με το οποίο συμφωνούσε απολύτως ο Ευριπίδης [«τί γὰρ πατρῴας ἀνδρὶ φίλτερον χθονός»], προσθέτοντας επίσης πως «τίποτε δεν είναι γλυκύτερο από την Πατρική Γη» [«οὐδὲν φίλτερον πατρῴας γῆς»] και πως «αγαπώ τα παιδιά μου, αλλά αγαπώ την Πατρίδα μου περισσότερο» [«φιλῶ τέκνα, ἀλλά Πατρίδ᾽ἐμήν μᾶλλον φιλῶ»]. Ο Ξενοφών συμβουλεύει να θεωρούμε την Πατρίδα ως το σπίτι μας [«νόμιζε τὴν πατρίδα οἶκον»] και ο Περίανδρος προστάζει: «Να πεθαίνεις για την Πατρίδα σου» [«Θνῄσκε ὑπέρ Πατρίδος»].
Επιπλέον, ο Σωκράτης που αναμφίβολα συνιστά την φωτεινή κορωνίδα της ανθρώπινης διανόησης, επισημαίνει μνημειωδώς πως «και από τη μητέρα και από τον πατέρα κι από όλους τους άλλους προγόνους το πιο πολύτιμο, το πιο σεβαστό, το πιο ιερό, το ανώτερο αγαθό είναι η Πατρίδα» [«μητρός τε καὶ πατρὸς καὶ τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερόν ἐστιν πατρὶς καὶ σεμνότερον καὶ ἁγιώτερον»] και ο μέγιστος Πλάτων επιτάσσει: «Να αγαπάς την Πατρίδα σου» [«Φίλει τὴν Πατρίδα»]. Επίσης, ο Αισχύλος μνημονεύει τον θρυλικό παιάνα των Σαλαμινομάχων που καλούσε τους Έλληνες να πολεμήσουν για τα Ιερά και τα Όσια της Πατρίδας: «Εμπρός, παιδιά των Ελλήνων, να ελευθερώσετε την Πατρίδα, τα τέκνα και τις γυναίκες, τα ιερά των θεών, τους τάφους των προγόνων» [«Ὦ παῖδες Ἑλλήνων, ἴτε, ἐλευθεροῦτε πατρίδα, ἐλευθεροῦτε δὲ παῖδας, γυναῖκας, θεῶν τε πατρῴων ἕδη, θήκας τε προγόνων»]. Αξιοπρόσεκτο είναι και το πασίγνωστο επίγραμμα του Σιμωνίδη για τους Έλληνες που υπό την ηγεσία των Σπαρτιατών υπερασπίστηκαν μέχρι τέλους τις Θερμοπύλες, πιστοί στους νόμους της Πατρίδας: «Φίλε διαβάτη που περνάς, ανάγγειλε στους Λακεδαιμόνιους ότι εδώ βρισκόμαστε θαμμένοι, πιστοί στα προστάγματά τους» [«Ὦ ξεῖν’, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις, ὅτι τῇδε κείμεθα τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι»]. Επιπρόσθετα, ο Επίκτητος παραινεί: «όταν πρόκειται να κινδυνέψεις για την πατρίδα σου, μη ρωτάς το μαντείο αν πρέπει να κινδυνέψεις» [«ὅταν δεήσῃ κινδυνεῦσαι πατρίδι, µὴ µαντεύεσθαι, εἰ συγκινδυνευτέον»] και ο Σοφοκλής εξαίρει σε πλήθος περιπτώσεων την ανυπέρβλητη Αξία της Πατριωτικής Ιδέας.
Αυτή ήταν λοιπόν μία συνοπτική σταχυολόγηση των απόψεων που διέκριναν τους Αρχαίους Έλληνες σχετικά με την έννοια, την Ιδέα και την Αξία της Πατρίδας. Όπως καθίσταται προφανές από τα ρητά των μεγαλύτερων Φιλοσόφων, Ποιητών και γενικότερα Διανοητών που γνώρισε ποτέ ο Κόσμος και η Ανθρωπότητα, οι μακρινοί μας Πρόγονοι πράγματι πίστευαν ακράδαντα πως υπεράνω πάντων κείται η Πατρίς. Η αγάπη προς την Πατρική Γη και ο Αγώνας για την υπεράσπιση και την προάσπισή της, που πολλές φορές φθάνει αναπόφευκτα στην μάχη και στον πόλεμο, συνιστούν το ιερότερο Καθήκον κάθε Ανθρώπου. Χωρίς αμφιβολία λοιπόν μπορούμε να πούμε πως, όπως και κάθε άλλη εκλεπτυσμένη έκφανση της ανθρώπινης πνευματικότητας, έτσι και η Λαϊκή Πατριωτική Ιδεολογία γεννήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα και διαμορφώθηκε για πρώτη φορά μέσα από την Σκέψη των σοφών Προγόνων μας.
Κώστας Νικολάου