Στη δεκαετία του πενήντα του περασμένου αιώνα, ο Julius Evola μπόρεσε να γράψει, μεταξύ άλλων, ορισμένα άρθρα για τις ΗΠΑ, η ανάγνωση των οποίων εξακολουθεί να είναι σημαντική μέχρι σήμερα. Σε αυτό το άρθρο που δημοσιεύτηκε στο «Il Meridiano d’Italia» τον Ιούνιο του 1954, ο βαρόνος σχολίασε ορισμένες «καινοτομίες» στη βιομηχανία, σχετικά με την ψυχοφυσική του των εργαζομένων στις ΗΠΑ που εξάλλου, τις επόμενες δεκαετίες θα επεκταθούν και στην Ευρώπη. Όπως επισημαίνει ο Evola, το όριο μεταξύ καινοτομιών που στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των εργαζομένων με μια πραγματικά σημαντική έννοια από ανώτερη σκοπιά είναι πολύ ασαφές, δηλαδή τους επιτρέπει να θεωρούνται κάτι άλλο εκτός από απλή δραστηριότητα ως «μηχανή εργασίας», καθώς επίσης και λειτουργικές καινοτομίες μόνο για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της απόδοσης αυτού που ο Evola αποκαλεί σημαντικά «ανθρώπινο ζώο». Δηλαδή αυτό που σήμερα θα μπορούσαμε να επαναπροσδιορίσουμε, με τη σύγχρονη ορολογία όχι λιγότερο εντυπωσιακή, «το ανθρώπινο δυναμικό».
Του Julius Evola, από το “Il meridiano d’Italia”, 20 Ιουνίου 1954:
Στο κλασικό έργο του για τον καπιταλισμό, ο Werner Sombart, ως σύνθημα του ίδιου του καπιταλισμού στην τελική του φάση είχε δικαίως δώσει τον τύπο: «Fiat productio, pereat homo». Ο καπιταλιστικός πολιτισμός στις ακραίες του μορφές, ουσιαστικά υλοποιείται ως πολιτισμός παραγωγής, στον οποίο ο άνθρωπος έχει αξία ουσιαστικά ως εφευρέτης συσκευών και παραγωγός πραγμάτων. Η έλλειψη οποιασδήποτε ανθρώπινης εκτίμησης για το άτομο ως εργάτη, είχε καθορίσει εκείνες τις ωμές και άσχημες μορφές καπιταλισμού που γέννησαν, με αντίδραση, τις ποικιλίες του σοσιαλισμού. Λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες εξελίξεις, προς την ίδια κατεύθυνση βλέπουμε μια νέα φάση να προμηνύεται. Στις Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουμε ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη μελέτη των λεγόμενων «ανθρώπινων σχέσεων στη βιομηχανία». Στην επιφάνεια θα φαινόταν μια διόρθωση στην ουσία όμως είναι κάτι που οδηγεί ακόμα πιο κάτω. Να για τι πρόκειται.
Οι καπιταλιστές επιχειρηματίες και οι διευθυντές εταιρειών έχουν συνειδητοποιήσει ότι η «ανθρώπινη συμπεριφορά» είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για τους σκοπούς της ίδιας της παραγωγής. Δηλαδή, έχουν συνειδητοποιήσει ότι είναι λάθος να παραμελούν το άτομο στη βιομηχανία, τα συναισθήματά του, τα κίνητρά του, τη ζωή του ως άνθρωπο, στον εαυτό του και μέσα στο σύστημα σχέσεων που συνθέτουν ένα μεγάλο εργοστάσιο. Και γιατί είναι αυτό? Ίσως λόγω ενός απροσδόκητου ενδιαφέροντος για αυτόν ακριβώς ως άνθρωπο; Καθόλου. Απλά επειδή επαρκείς μελέτες έχουν δείξει ότι η μη φροντίδα όλων αυτών των στοιχείων, έχει ως αποτέλεσμα σταθερό την μείωση της παραγωγής και της απόδοσης του ανθρώπινου ζώου.
Ιδού λοιπόν μια ολόκληρη ομάδα αναλύσεων και ερευνών σχετικά με τις ανθρώπινες σχέσεις στη βιομηχανία (έχουμε ένα από τα πιο πρόσφατα και πλήρη βιβλία: B. Gardner and G. Moore, “Human relations in industry”, Homewod, Ill. 1952). Μελέτες που ουσιαστικά πάνω στη βάση του λεγόμενου «behaviourism» (θεωρία των συμπεριφορών) δημιουργήθηκαν με μια λεπτομερής ανάλυση των συναισθημάτων και των αντιδράσεων των εργαζομένων και των εργατών μέσα σε εργασιακές καταστάσεις, με ακριβή στόχο τον προσδιορισμό ταυτόχρονα των καλύτερων τεχνικών για την υπέρβαση όλων των παραγόντων που μπορούν να εμποδίσουν τη μέγιστη παραγωγικότητα. Επομένως, τέτοιες πρωτοβουλίες δεν αναλαμβάνονται από την πλευρά των εργαζομένων ή των συνδικάτων, αλλά από την πλευρά των ίδιων των εταιρειών που πλαισιώνονται από ειδικούς που προέρχονται από τα διάφορα Κολέγια. Δεν πρέπει να ήταν διαφορετική η φροντίδα των πιο ευφυών ιδιοκτητών σκλάβων της αρχαιότητας, που ασχολούνταν με το σθένος και το ηθικό των τελευταίων, ως εργατών.
Όσοι δεν έχουν διαβάσει μερικά από τα βιβλία αυτής της τάσης, δεν μπορούν να πάρουν μια ιδέα για το από πού προέρχεται αυτό το στοργικό ενδιαφέρον. Δεν υπάρχει καμία πτυχή της ύπαρξης και της ψυχολογίας του εργάτη που να παραμελείται και η έρευνα δεν περιορίζεται στην εργοστασιακή του ζωή αλλά επηρεάζει και το κοινωνικό του περιβάλλον και το σύμπλεγμα των σχέσεων του. Τα διάφορα κίνητρα και αιτίες μελετώνται προσεκτικά. Ομοίως κάθε μορφή συμπεριφοράς και παραλλαγή συμπεριφοράς στα διάφορα επίπεδα της εταιρικής ιεραρχίας είναι αποτέλεσμα διαφορετικών τύπων εργασίας, οργάνωσης, διαδικασίας και ρύθμισης «αλληλεπίδρασης». Από την ψυχολογία περνάμε λίγο πολύ στην ίδια την ψυχανάλυση. Έτσι σε περιπτώσεις στις οποίες ο εργαζόμενος εμπλέκεται σε μια καθημερινή και επαναλαμβανόμενη εργασία που δεν προσελκύει μεγάλο μέρος της προσοχής του, ανησυχούμε για το γεγονός ότι το μυαλό του μπορεί να περιπλανηθεί, μπορεί να σκεφτεί άλλα πράγματα, τροφοδοτώντας ιδέες ή προσδοκίες που επηρεάζουν αρνητικά την απόδοσή του.
Η προφύλαξη – πάντα από και προς το συμφέρον της εταιρείας – επεκτείνεται και στην προσωπική ζωή, τόσο που η χρήση της λεγόμενης «συμβουλευτικής του προσωπικού» εξαπλώνεται ευρέως στα αμερικανικά εργοστάσια. Πρόκειται για συμβουλευτικά κέντρα όπου οι ειδικοί προσπαθούν να απομακρύνουν άγχη, ταραχές, παράγοντες μη προσαρμογής ψυχικής , τα «κόμπλεξ» των εργαζομένων, όποια κι αν είναι, μέχρι συμβουλές για την πιο οικεία ιδιωτική ζωή, για διαζύγια, οικογενειακές αποφάσεις κ.λπ. Φυσικά όλο αυτό ανησυχώντας ότι το άτομο, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την απόδοσή του ως ανέμελο παραγωγικό ζώο. Μία από τις πιο συνιστώμενες τεχνικές είναι αυτή, ειλικρινά ψυχαναλυτική, του «να κάνεις τους ανθρώπους να μιλάνε» και επισημαίνονται τα εκπληκτικά αποτελέσματα που, για τους σκοπούς της παράστασης, προέρχονται από την «κάθαρση» που επιτυγχάνεται με αυτόν τον τρόπο.
Μπορεί να ειπωθεί ότι εδώ έχουμε το ισοδύναμο μιας θεραπείας που εφαρμόζεται σε ψυχές πάντα για τον ίδιο αδιάφορο σκοπό. Λίγο περίεργο είναι απλώς ότι το σεξουαλικό πρόβλημα δεν έχει ακόμη αντιμετωπιστεί επαρκώς σε αυτό το μονοπάτι. Ίσως όμως έχοντας ξεπεράσει ορισμένες υπολειπόμενες πουριτανικές αναστολές, οι εταιρείες θα καταλήξουν στην ιδέα της πρόσληψης ειδικών τμημάτων νεαρών κοριτσιών με σκοπό να «θεραπεύσουν» εκείνους τους εργαζόμενους που εμφανίζονται πολύ νευρικοί, ευερέθιστοι και μαχητές με προβλήματα «έντασης» σε εργασιακές καταστάσεις. Φυσικά με ακριβείς οδηγίες, στα κορίτσια, να επιστρέφουν στα τμήματα «ξεφορτωμένα» και να ηρεμούν αλλά όχι εξαντλημένα, για να μην υποφέρει η απόδοση, αλλά να είναι αυξημένη.
Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς με ποια έννοια όλα αυτά δεν αντιπροσωπεύουν βελτίωση του προβλήματος των αληθινών ανθρώπινων αξιών -όπως τις αντιλαμβανόμαστε εμείς οι Ευρωπαίοι- στην «οικονομική εποχή». Όπως φαίνεται να συμβαίνει πέρα από το Σιδηρούν Παραπέτασμα, όπου ο άνθρωπος αντιμετωπίζεται με αβέβαιους όρους ως ζώο εργασίας και η απόδοσή του διασφαλίζεται από ένα καθεστώς τρόμου και πείνας. Είναι ακόμα δυνατή μια ορθολογική κουλτούρα του ανθρώπου ως ζώου παραγωγής, το οποίο δεν παραμελεί καμία πτυχή της εσωτερικής του ζωής για να εξαλείψει όλους τους ενοχλητικούς παράγοντες και να ξεκινήσει τα πάντα προς το ίδιο τέλος. Έτσι σιγά σιγά ο άνθρωπος δεν θα παρατηρήσει καν πού έχει έρθει, θα αισθάνεται ακόμη και ευτυχισμένος προσθέτοντας σε αυτό όλο τον αθλητισμό, το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο. Έτσι θα νομίζει ότι έχει φτάσει – στη σφαίρα της δημοκρατίας, στη «Χώρα της Ελευθερίας» – κορυφή του πολιτισμού που δεν είχε ποτέ ονειρευτεί πριν.