Ιωάννα της Λωραίνης: Η Παρθένος της Ορλεάνης και Αγία της Γαλλίας

Η Ιωάννα της Λωραίνης, γνωστή ευρύτερα ως Ζαν ντ’ Αρκ (Jeanne d’Arc), είναι μία από τις πιο μυθικές και δραματικές φυσιογνωμίες της παγκόσμιας ιστορίας. Γεννήθηκε το 1412 στο χωριό Ντομρεμί της ανατολικής Γαλλίας, σε μια εποχή βαθιάς κρίσης για το βασίλειο, καθώς η χώρα βρισκόταν στη δίνη του Εκατονταετούς Πολέμου (1337-1453) μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας. Το βασίλειο ήταν διαμελισμένο, η μοναρχία αμφισβητούμενη και η εθνική συνοχή διαλυμένη. Μέσα σε αυτή τη σκοτεινή συγκυρία, ένα απλό κορίτσι αγροτικής καταγωγής κατάφερε να αλλάξει την πορεία του πολέμου και να μείνει στην Ιστορία ως σύμβολο πίστης, θυσίας και εθνικής αφύπνισης.

Από νεαρή ηλικία, η Ιωάννα ισχυριζόταν ότι δεχόταν θεϊκά μηνύματα από αγίους – ιδίως από την Αγία Αικατερίνη, την Αγία Μαργαρίτα και τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Οι φωνές αυτές, όπως έλεγε, την καλούσαν να πάρει μέρος στην αποκατάσταση του γαλλικού βασιλείου και να οδηγήσει τον δελφίνο Κάρολο Ζ΄ στην ανώτατη στέψη του ως βασιλιάς της Γαλλίας.
Το 1429, φορώντας ανδρικά ρούχα και οπλισμένη με ένα λάβαρο και την πίστη της, η Ιωάννα ηγήθηκε των γαλλικών στρατευμάτων στην Ορλεάνη, πόλη-κλειδί που πολιορκούνταν από τους Άγγλους. Η νίκη της εκεί δεν ήταν μόνο στρατιωτικής σημασίας, αλλά και ψυχολογική: αποκατέστησε το ηθικό του κατακερματισμένου γαλλικού λαού και του αποθαρρυμένου στρατού. Η επιτυχία της άνοιξε τον δρόμο για τη στέψη του Καρόλου Ζ΄ στη Ρεμς τον Ιούλιο του 1429, μια τελετή βαθιά συμβολική που έδωσε νομιμότητα στη βασιλεία του και στη γαλλική αντίσταση.

Όμως η πορεία της Ιωάννας δεν θα ήταν μακρόβια. Το 1430, συνελήφθη από τους Βουργουνδούς – συμμάχους των Άγγλων – κατά τη διάρκεια επιχείρησης κοντά στην Κομπιένη. Παρά τις εκκλήσεις των υποστηρικτών της, ο Κάρολος Ζ΄ δεν έκανε τίποτε για τη σωτηρία της. Παραδόθηκε στους Άγγλους και οδηγήθηκε ενώπιον εκκλησιαστικού δικαστηρίου στη Ρουέν, όπου αντιμετώπισε 70 κατηγορίες, μεταξύ των οποίων αίρεση, μαγεία και, χαρακτηριστικά, το γεγονός ότι φορούσε ανδρικά ρούχα.

Η δίκη της ήταν μια παρωδία δικαιοσύνης. Στερήθηκε νομικής υπεράσπισης, βασανίστηκε ψυχολογικά και πιέστηκε να ανακαλέσει τις “φωνές” της. Για λίγο ενέδωσε, αλλά σύντομα πήρε πίσω την ανάκληση και υπερασπίστηκε με θάρρος τις πράξεις και τις πεποιθήσεις της. Στις 30 Μαΐου 1431, σε ηλικία μόλις 19 ετών, κάηκε ζωντανή στην κεντρική πλατεία της Ρουέν. Τα τελευταία της λόγια ήταν: «Ιησού, Ιησού».

Μετά τον θάνατό της, και ιδιαίτερα μετά το τέλος του Εκατονταετούς Πολέμου, η Ιωάννα άρχισε να αναγνωρίζεται ως εθνική ηρωίδα. Το 1456, με απόφαση της καθολικής Εκκλησίας, η δίκη της ακυρώθηκε και η ίδια ανακηρύχθηκε αθώα και μάρτυρας. Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν πέντε αιώνες για να ανακηρυχθεί αγία από το Βατικανό, κάτι που συνέβη το 1920 από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΕ΄.

Σήμερα, η Ιωάννα της Λωραίνης αποτελεί σύμβολο όχι μόνο για τη Γαλλία, αλλά και για κάθε αγωνιζόμενο άνθρωπο που αντιστέκεται στην αδικία, ακολουθεί τη συνείδησή του και δεν διστάζει να θυσιάσει τη ζωή του για ένα ιδανικό. Από τα πεδία των μαχών μέχρι τη σκηνή της ιστορίας και από εκεί στο πάνθεον των αγίων, η Ιωάννα συνεχίζει να εμπνέει γενιές ανθρώπων με το πάθος της, την πίστη της και τη δύναμη της ψυχής της.