Η Λέξη Ειδοί προέρχεται από την λατινική λέξη Idus που σημαίνει ήμισυ και αναφέρεται στην ημέρα που διαιρεί τον μήνα σε δύο ίσα, σχεδόν μέρη. Αν και αυτό ίσχυε για όλους τους μήνες του ρωμαϊκού ημερολογίου, σε εμάς είναι γνωστοί μόνον οι Ειδοί του Μαρτίου λόγω του ότι στις 15 Μαρτίου του 44 π.Χ. δολοφονήθηκε ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας πηγαίνοντας προς την Σύγκλητο.
Ο Καίσαρας είχε συγκεντρώσει στο πρόσωπό του τεράστια δύναμη και η συνεχώς αυξανόμενη πολιτική του επιρροή θεωρήθηκε από κάποιους επιφανείς Ρωμαίους ως απόδειξη ότι θα οδηγηθεί στην Μοναρχία. Έτσι αποφάσισαν την δολοφονία του.
Αγνοώντας τα προμαντέματα
Πριν από μερικές ημέρες ένας οιωνοσκόπος ο Σπουρίννα είχε προμηνύσει στον Καίσαρα ότι διαβλέπει έναν κίνδυνο, όχι μετά τους Ειδούς του Μαρτίου, ο Καίσαρας όμως τον αγνόησε, όπως αγνόησε και τις «πλάγιες» προειδοποιήσεις των φίλων όταν κάποιος την προηγούμενη ημέρα, στην διάρκεια ενός συμποσίου ρωτήθηκε τι είδους θάνατο θα προτιμούσε και απάντησε: «Έναν απροσδόκητο θάνατο». Ίσως κάτι ήξεραν ή υποψιάζονταν για την συνωμοσία.
Το πρωί εκείνης της ημέρας, πριν την δολοφονία του Καίσαρα, η σύζυγός του, Καλπουρνία, του ανέφερε ένα άσχημο όνειρο που είχε δει το προηγούμενο βράδυ, (τον αγκάλιαζε δολοφονημένο και κατέρρευσε η στέγη του σπιτιού τους). Η μεγάλη ανησυχία της γυναίκας του οδήγησε τον Καίσαρα να καλέσει τους οιωνοσκόπους για να εξηγήσουν τους οιωνούς. Η αλήθεια είναι ότι ο Καίσαρας δεν έδινε και πολύ μεγάλη βάση σε τέτοιου είδους σημάδια ώστε να τα εκλάβει ως προειδοποίηση. Οι οιωνοσκόποι είπαν ότι οι θυσίες που έκαναν έδειξαν ότι οι οιωνοί ήταν καθ’ όλα αρνητικοί, ούτε και τότε όμως ο Καίσαρας θυμήθηκε την προειδοποίηση του Σπουρίννα.
Προσπάθεια προειδοποίησης
Προς στιγμήν ο Καίσαρας σκέφτηκε να ακυρώσει την συνεδρίαση της συγκλήτου και να στείλει τον Αντώνιο να το ανακοινώσει. Ο Δέκιμος Βρούτος τότε, που είχε ξεκινήσει οπλισμένος από το σπίτι του, έφθασε στο σπίτι του Καίσαρα, περιγέλασε τους οιωνοσκόπους και είπε ότι θα έπρεπε να πάει ο ίδιος ο Καίσαρας να το ανακοινώσει, και τον συνόδευσε στον δρόμο για την Σύγκλητο.
Στον δρόμο προς την Σύγκλητο ένα τεράστιο πλήθος είχε συγκεντρωθεί για να επευφημήσει τον Καίσαρα που ήταν αγαπητός, αλλά και για να του ζητήσει διάφορες χάρες. Ειρωνεία της τύχης είναι ότι ο Καίσαρας συνάντησε στο πλήθος τον οιωνοσκόπο που τον είχε προειδοποιήσει πριν κάποιες ημέρες, τον Σπουρίννα, και του είπε ότι οι ειδοί ήρθαν και δεν του έχει συμβεί τίποτε, για να πάρει την απάντηση: «Ναι ήρθαν, αλλά δεν πέρασαν ακόμα». Μέσα στον συνωστισμό ένας Έλληνας σοφιστής, ο Αρτεμίδωρος ο Κνίδιος, αφού κατάφερε να πλησιάσει τον Καίσαρα του έδωσε ένα σημείωμα με το οποίο του απεκάλυπτε την συνωμοσία. Ο Καίσαρας όμως δεν πρόλαβε ποτέ να το διαβάσει. Αυτό μας παρατίθεται από τον Πλούταρχο γιατί από άλλη πηγή, τον Αππιανό συγκεκριμένα πληροφορούμαστε ότι ο Αρτεμίδωρος έφτασε μετά την δολοφονία του Καίσαρα.
Την ψυχραιμία και την αποφασιστικότητα των συνωμοτών την δείχνει και η ψύχραιμη αντίδραση στην ανακοίνωση, εσφαλμένη βέβαια, ενός δούλου του Βρούτου ότι η γυναίκα του Πορκία πέθανε. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο η γυναίκα του Βρούτου κατέρρευσε από τον φόβο και την ανησυχία της για την συνωμοσία στην οποίαν ελάμβανε μέρος και ο άντρας της.
Οι δραματικές στιγμές της δολοφονίας
Για το τι διαδραματίστηκε εντός της Συγκλήτου τις περισσότερες πληροφορίες μας τις δίνουν ο Σουητώνιος και ο Πλούταρχος.
Στο εσωτερικό της Συγκλήτου οι συνωμότες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, με την μία γύρω από το έδρανο του Καίσαρα και την άλλη μπροστά του. Όταν αυτός κατευθύνθηκε στο έδρανό του ο Τίλλιος Κίμβρος τον παρακάλεσε πέφτοντας στα πόδια του να επαναφέρει τον αδελφό του στην πατρίδα που βρίσκονταν στην εξορία, τον στήριζαν σε αυτό και άλλοι Συγκλητικοί. Ο Καίσαρας απέρριψε τις παρακλήσεις και ο Τίλλιος Κίμβρος αρπάζοντάς τον από την τήβεννο τον κατέβασε κάτω. Αυτό ήταν και το σύνθημα για την δολοφονία. Το πρώτο χτύπημα το έδωσε ο Κάσκας, αλλά δεν ήταν θανατηφόρο και όταν ο Καίσαρας άρπαξε το μαχαίρι οι συνωμότες άρχισαν να τον χτυπούν όλοι μαζί. Συνολικά, σύμφωνα με τον διάσημο γιατρό της εποχής Αντίστιο, δέχτηκε 23 μαχαιριές. Ο Βρούτος τον μαχαίρωσε στην βουβωνική χώρα. Η φράση «Και συ τέκνον Βρούτε» που φέρεται ότι είπε ο Καίσαρας δίνει έμφαση στην προδοσία, ενώ ο Σουητώνιος αναφέρει ότι είπε απλά «Συ τέκνον», κατ’ άλλους όμως ο Καίσαρας φέρεται ότι όντως είπε την συγκεκριμένη φράση γιατί, όπως υποστηρίζουν, ο Βρούτος ήταν νόθος γιος του. Στην δολοφονία του Καίσαρα, σημαντικό ρόλο είχε και ο Γάιος Κάσσιος Λογγίνος.